Türkiye’de yaz ve kış aylarında, sıkça gıda zehirlenmelerine rastladığını belirten Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Yıldırım, gıda zehirlenmelerinin en önemli nedenlerinin, hijyen şartlarına uyulmaması, yeterince pişirilmemiş et ve zamanında tüketilmeyen yiyecekler olduğunu söyledi.
Yıldırım, yaptığı açıklamada, gıda zehirlenmelerinin büyük bölümünün insan hatasından kaynaklandığını belirterek, ”Gıda değil, cehalet zehirliyor” dedi.
Bireysel zehirlenmelerle birlikte, sünnet, düğün gibi cemiyetlerde yenen yemeklerden toplu zehirlenmelerin sıklıkla yaşandığına işaret eden Yıldırım, şunları kaydetti:
”Zehirlenme sebebi, insan hatasından kaynaklanıyor. Hijyen şartlarına uyulmaması, pişirme ve saklama, usulüne göre yapılmaması halinde gıda, zehire dönüşebiliyor. Gıda zehirlenmelerinin en önemli nedenleri, hijyene uyulmaması, yeterince pişirilmemiş et ve zamanında tüketilmeyen yiyeceklerdir. Gıda zehirlenmeleri ekonomik kayıpları da beraberinde getiriyor. Basit yöntemlerle zehirlenmenin önüne geçilebilir.
Yeterince ısıl işlem görmeyen etteki bakteriler, rahatlıkla insanlara bulaşır ve zehirlenmeye neden olur. Pişirilen yemekler uygun koşullarda saklanmıyorsa, bakteriler hızla üreyebiliyor. Bu nedenle pişirilen yemek soğutuculara konulmuyorsa, 3-4 saat içinde tüketilmelidir. Ayrıca et pişirirken merkezi sıcaklığın yeterli olması için, ölçüm yapmamız gerekir ve bunun için de termometre kullanılmalıdır. Çünkü et pişirirken sıcaklığın 60 santigrat dereceyi geçmesi gerekir.”
GIDA ZEHİRLENMELERİ NASIL ÖNLENEBİLİR?
Yrd. Doç. Dr. Yıldırım, gıdaların saklanması, pişirilmesi, dağıtımı ve tüketiminin usulüne göre yapılması halinde gıda zehirlenmelerinin önüne geçilebileceğini vurgulayarak, süt ve süt ürünleri, tavuk eti, kırmızı et ve deniz ürünlerinin kolay bozulabildiklerini için diğer ürünlerden ayrı tutulması gerektiğini vurguladı. ”Yiyecekleri, dışarıda, açıkta bırakmayın, olabildiğince buzdolabında saklayın” diyen Yıldırım, ”Sebze ve meyveleri çok iyi yıkayın. Besinleri mümkün olduğunca çabuk ve taze iken tüketin, yemekleri azar azar pişirip saklayın. Buzdolabı ısısını 2-4 derece arasında ayarlayın, alışveriş yaparken açıkta ve beklemiş yiyecekleri almamaya gayret edin” uyarılarında bulundu.
Gıda zehirlenmeleri belirtileri ; çoğunlukla bayatlamış ve bozuk yiyecekler veya bayat balık yedikten sonra görülür.
Belirtileri: Hasta solumakta, yutkunmakta güçlük çeker. Kaslarında ağrı ve kramplar vardır. Baş dönmesi, halsizlik, mide ağrısı ve bulanık gördüşünden şikayet eder. Bazı hastalarda kabızlık, bazılarında da ishal görülür. Yapılacak ilk iş, hastayı kusturmaktır. Gerekiyorsa suni solunum da yapılır. Vakit kaybetmeden hastaneye götürülür.