Yeni rahim ve tüp filmi tekniği: Selektif Salpingografi

Gelişen teknoloji ve yeni teknikler sayesinde artık tüplerin açık olduğunu göstermenin veya küçük yapışıklıkları açmanın yeni yolları bulunmaktadır. Bunlardan birincisi ağrısız rahim filmi tekniği diğeri selektif salpingografidir.

Standart rahim filminde kapalı olduğu görülen tüplerin bir bölümünün gerçekte kapalı olmadığı veya kolaylıkla açılabilecek bir engel nedeniyle tıkalıymış gibi göründüğü bilinen bir gerçektir. Tıp dilinde buna yanlış pozitif sonuç adı verilir. Birçok kadın,eski tekniklerle yapılmış rahim filminin neticesine bakarak tüplerinin kapalı olduğunu düşünmekte ve boşu boşuna bunun endişesini yaşamaktadır.

Gelişen teknoloji ve yeni teknikler sayesinde artık tüplerin açık olduğunu göstermenin veya küçük yapışıklıkları açmanın yeni yolları bulunmaktadır. Bunlardan birincisi ağrısız rahim filmi tekniği diğeri selektif salpingografidir.
Ağrısız rahim filmi tekniğinde, rahimde spazm meydana gelmesi olasılığı düşük olduğundan tüplerin spazm nedeniyle kapalı çıkması olasılığı düşüktür.  Ayrıca gerektiği durumlarda tüpleri açmak ve açık olduğunu göstermek için işleme selektifsalpingografiile devam edilir.
Amerikan Üreme Tıbbı Topluluğu (ASRM) de rahim filmi HSG’detüpün başlangıç kısmından itibaren kapalı çıkması durumundaselektifsalpingografi ile işleme devam edilmesi gerektiğini önermektedir.
Rahim filminde tüp kapalı çıkmışsa şu durumlar söz konusu olabilir:
1-Tüp geri dönüşümsüz olarak kapalıdır.
2-Ancak cerrahi veya tıbbi tedavi ile açılabilecek türde esaslı bir tıkanıklık söz konusudur.
3-Küçük yapışıklıklar nedeniyle tüp kapalıdır.
4-Sümüksü tıkaç veya pıhtı tıkacı nedeniyle tüp kapalı çıkmıştır.
5-Rahim kaslarının kasılması (Spazm) nedeniyle tüp kapalı çıkmıştır.
Tecrübeli bir radyolog ilk iki maddede sayılan tıkanıklıkları rahim filmiyle teşhis edebilir.
Küçük yapışıklıklar, tıkaçlar veya spazm nedeniyle rahim filminde kapalı çıkan tüpleri “selektif salpingografi” adı verilen bir radyolojik teknikle açmak veya gerçekte açık olduğunu göstermek mümkündür.
Selektif salpingografi tekniğinde,anjiografide kullanılan kateterlere benzer özel, yumuşak bir kanül rahim ağzı kanalından geçirilerek tüpün ağzına dayanır ve doğrudan doğruya tüpün içine ilaç gönderilir. Bu işlemtamamen ağrısızdır ve genellikle sadece 1-2 dakika kadar sürer. Selektif salpingografinin standart rahim filminden farklı bir yan etkisi veya komplikasyonu yoktur.
Selektif salpingografi sayesinde, standart rahim filminde, başlangıç kısmından itibaren tıkalı olduğu görülen tüplerin %70 gibi çok büyük bir kısmı açılabilmekte veya zaten açık olduğu gösterilebilmektedir. HSG ve selektif salpingografi işlemi sonrasında, eğer tüpler açıksa,takip eden aylarda gebelik oranları artmaktadır.
Altını çizerek belirtmek gerekir ki, ne HSG ne de selektif salpingografi, temelli tıkalı, cerrahi olarak bağlanmış veya içerisinde sıvı birikimi olan (Hidrosalpinks) bir tüpün açılması için kullanılamaz ve bu amaçla yapılan cerrahi operasyonların yerini tutamaz.
Uzm. Dr. Cevat Bayrak
Radyoloji