Tetanos merkez sinir sisteminin etkilendiği akut bir enfeksiyon hastalığıdır. Önce çiğneme kaslarında, daha sonra kalça, kol, bacak ve gövde kaslarında ağrılı kasılmalara yol açar.
NEDENLERİ
Tetanos etkeni, sporlu bir basil olan Clostridium tetani adlı bakteridir. Bu bakteriuygun koşulların yokluğunda spor biçiminde dinlenme evresine girer ve yıllarca sürebilen bu dönemin ardından uygun koşullarda yeniden etkinle-şerek çoğalır. Clostridium tetanfmn yaklaşık 10 değişik tipi tanımlanmıştır. Bunların hepsi en az iki tür zehir üretir. Zehirlerin biri alyuvarları parçalayıcı etki yaratır ve klinik açıdan fazla önem taşımaz. Öbürü ise tetanospazmin adıyla anılan ve merkez sinir sisteminde yayılarak hastalığa yol açan zehirdir.Tetanos zehrinin sinir yapılarını nasıl etkilediği henüz tam olarak aydınlatılmamıştır, ama çok az miktarının bile kaslarda beklenmedik kasılmalara ve yaygın kas sertleşmesine neden olduğu bilinmektedir.
YAYILIMI
Tetanos basili doğada son derece yaygındır. Toprakta, suda ve hatta havada bol miktarda bulunur. Başta otçul hayvanlar, özellikle de atlar olmak üzere hayvanların sindirim sisteminde yaşar ve dışkıyla atılır. Bu nedenle kırsal kesim yollarındaki tozlar ve hayvan dışkısının gübre olarak kullanıldığı tarla ve bahçe toprağı başlıca bulaşma yollarını oluşturur. Mikrobun varlığını sürdürebilmesini sağlayan iklim koşullan (tropikal ve subtropikal bölgeler) ve toprağın cinsi (killi toprak) gibi etkenler de hastalığın yayılmasında rol oynar.Tarımda makineleşme sayesinde önemli ölçüde azalan enfeksiyon kaynaklannm gene de tam olarak kurutulamaması, hastalığın süregelmesine yol açmaktadır.
İnsan doğduğu andan başlayarak bütün yaşamı boyunca hastalığın bulaşmasına açıktır; hastalığı geçirmiş olmak bile bağışıklık sağlamaz. Gerçekten de bazı insanların hastalığı birden fazla kez geçirdiği saptanmıştır. Bunun nedeni hastalık sırasında dolaşımda görülen zehir miktarının yeterli bağışıklık sağlayacak düzeyde olmamasıdır. Oysa aşıyla yüksek miktarda antijen (etkisiz hale getirilmiş zehir) verilerek vücudun antikor oluşturması sağlanabilir.Tetanos sosyoekonomik açıdan azgelişmiş ülkelerde çok yaygın, aşının kitlesel olarak uygulandığı gelişmiş ülkelerde ise gittikçe daha az görülen bir hastalıktır. Bazı tropikal ülkelerde ölüme yol açan ilk 10 etken arasında yer almaktadır. Bu ülkelerde göbek kordonundan bulaşan yenidoğan tetanosu ile kadınlarda doğum vedüşük sonrasında görülen tetanos Özellikle yaygındır.
