Romatizmaların nedenlerinin çok az bilinmesi veya hiç bilinmemesine karşın hastalıkların nasıl oluştuğu daha iyi bilinmektedir.
Temel olarak 2 tip romatizma vardır:
1-İltihabı olanlar
2-İltihabı olmayanlar.
1- İltihabı olanlar: Romatizmal iltihap 3 çeşittir:
a) Mikropların eklemde oturmasıyla ortaya çıkan mikrobik omatizmalar. Stafilokok, streptokok ve tüberküloz basili gibi çeşitli mikroplar bu romatizmaya neden olur.
b) Bağışıklık sisteminin bozuk oluşu sonucu gelişen mikropsuz iltihap. Bu tip iltihabın neden olduğu romatizmaların en önemlileri romatoid artrit, ankilozan spondilit ve yaygın bağ doku iltihabı yapan hastalıklar (kollajen hastalıklar)’dır. Bu son grubun en iyi bilinen örneği de sistemik lupus eritematozus (SLE)’dur.
c) Diğer bir iltihap tipi de başta ürik asit olmak üzere diğer kristallerin eklemlerde ve çeşitli dokularda oturarak yaptığı tahriş sonucu ortaya çıkan iltihaptır. Gut ve yalancı gut hastalığında bu tip iltihap vardır.
2- İltihabı olmayan romatizmalar: Bu romatizmaların en önemlisi artroz (kireçlenme)’dur. Artrozda eklemde iltihap yoktur. Buna karşılık aşınma vardır. Eklemin içindeki kıkırdak incelir ve kaybolur, eklemlerin kenarlarında kemik çıkıntıları oluşur. Travmalar (kaza, darbe) mekanik nedenler, metabolik ve psikolojik bozukluklar iltihabı olmayan romatizmaların en önemli nedenleridir.
Romatizmalar hangi yapıları tutar?
Romatizmal hastalıklar vücuttaki doku ve organların çoğunu tutar. Bunların en önemlileri şunlardır: Eklemler, yumuşak dokular, kaslar, kirişler, bağlar, kemikler, kalp, damarlar, sinir sistemi, akciğerler, lenf düğmeleri, dalak, karaciğer, solunum sistemi, göz, böbrek, deri ve deri altı dokusudur. Bunların içinde en çok tutulanlar ise eklemler ve yumuşak dokulardır. Yumuşak dokular deri, deri altı dokusu, bursalar (eklemlere yakın küçük kesecikler), kirişler, kiriş kılıfları ve bağlardır.
Romatizmal hastalıkların çeşitleri ve tipleri
Romatizmal hastalıklar geniş bir yelpaze oluşturur. Bu büyük grupta 200’ün üstünde romatizmal hastalık vardır.
Romatizmalar oturdukları dokulara göre 4’e ayrılır.
1- Eklem romatizmaları
2- Yumuşak doku romatizmaları
3- İç organların romatizmaları
4- Bunların birlikte olduğu ‘karışık’ tipler
Romatizmal hastalıkların en sık görülen hem de en önemli olanları yumuşak doku romatizmaları, artroz (kireçlenme), romatoid artrit, ankilozan spondolit (belkemiği romatizması), kollajen hastalıklar (yaygın iltihabi bağ dokusu hastalıkları, örneğin sistemik lupus, eritematozus ‘SLE’), akut eklem romatizması ve guttur.