Akciğer Kanseri Tehlike Faktörleri

Akciğer Kanseri Tehlike Faktörleri

Akciğer kanseri gelişimini tetikleyen pek fazla risk faktörü bulunur. Bu tehlike faktörlerinin arasında sigaranın akciğer kanserini tetikleme ihtimali %80-90’dır. En kayda değer risk faktörü sigara olan akciğer kanserinde, öteki risk faktörleri bakın neler.

Etkin sigara içiminden daha sonra akciğer kanserinin en kayda değer ikinci tehlike faktörü dingin sigara içiciliği ya da duman altı olmaktır. Faizsiz sigara içiciliğinin kimsesiz sıradan 1.2-1.3 kat akciğer kanseri olma riskini arttırdığı bildirilmektedir.

Sigara kullanımının haricen kalıtımsal bazı faktörler, yani ailede (birinci derece yakınlarda) akciğer kanseri olması akciğer kanserine yakalanma riskini 2,4 kat arttırmaktadır. Ailesinde akciğer kanseri olan bireylerde akciğer kanseri görülme olasılığı daha fazladır. Özellikle ailede akciğer kanseri öyküsü ile birlikte sigara kullanımı, riski daha da arttırmaktadır.

Ailede akciğer kanseri olan ve hiç sigara içmemiş bir kadının akciğer kanseri riski 2.8 kat artmış iken; ailede akciğer kanseri olmayan ve sigara içen bir kadında bu tehlike 11.3 kat artmıştır; ailede akciğer kanseri olan ve sigara içen bir kadında ise bu riskin 30 kat arttığı gösterilmiştir.

Keza amyant denen, kimyasal maddelere çok dayanıklı lifsel yapıda kanserojen bir mineral; akciğer, özelikle de plevra kanseri (Mezotelyoma) oluşumunda etkilidir. Halk arasında ak toprak, verimsiz toprak, gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle bilinir. Asbestos Anadolu’nun çoğu yöresinde bulunmakta ve halkımız göre bilinçsizce kullanılmaktadır. Köylüler, asbesti evlerinin damlarına sermek, evlerini badana gerçekleştirmek için ve küçük çocuklarda pudra yerine kullanırlar. Amasya bölgesinde ve Kayılar yörüklerinde ise bebekler, höllük toprağı olarak aşina ısıtılmış asbestle sarılmaktadır. Bu uygulamalar sırasında havaya karışan amyant lifleri yoğun şekilde solunur. Amyant, onu topraktan çıkaran ve kullanan köylülerden başka, asbestin kullanıldığı endüstri alanlarında (gemi, uçak, otomobil sanayiinde) çalışan işçiler için de çok zararlıdır.

Diyarbakır’ın Çermik ve Çüngüş, Eskişehir’in Mihalıççık, Kaymaz ve Çifteler, Denizli’nin Tavas, Kütahya’nın Aslanapa ve Gediz, Konya’nın Ereğli, Ayrancı ve Halkapınar, Sivas’ın Yıldızeli ve Şarkışla, Şanlıurfa’nın Siverek Elazığ’ın Maden ve Polu köyleri ülkemizde asbeste tabi hastalıkların sık görüldüğü yerlerdir.

Asbest, kadmiyum, nikel, krom gibi mesleki etkenler ve radyasyon akciğer kanseri riskini artırır. Asbest maruziyetinde bu risk 5 iken, sigara ile birlikte olduğunda tehlike 50-100 kat artar. Mesleki radon maruziyetinde risk 20 kat artmaktadır. Tütün kullanımıyla beraber bu yükselme daha fazladır. Ev içi radon maruziyetinin akciğer kanserlerinin % 10’unun nedeni olduğu varsayım edilmektedir.

Bir Takım metal ve kimyasal maddelere mesleksel maruziyet,
Radon gazı,

Radyasyon,

Önceden geçirilmiş bir takım akciğer hastalıkları (akciğer tüberkülozu, interstisyel fibrozis, büllöz amfizem ve doku harabiyeti ile seyreden öteki bazı akciğer hastalıklarında ortaya çıkan nedbe dokusu akciğer kanseri gelişimi için bir zemin oluşturabilir.)

Beslenme alışkanlıkları: Yüksek yağlı diyetle beslenen sigara tiryakilerinde akciğer kanseri riskinin arttığı gösterilmiştir. Çay (bilhassa yeşil akarsu) tüketimi de koruyucu tesir gösterir.

Keza motorlu taşıtlara, fabrika bacalarına emrindeki hava kirliliklerinin, Hava kirliliğinin akciğer kanseri riskini arttırabileceği düşünülmektedir oysa riskin derecesi belirlenememiştir.

Evlerde uygun olmayan şekilde odun-kömür yakarak ısınmanın kanser yapıcı maddelerin oluşmasına niçin olduğu gösterilmiştir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.